PUNJAB EXPRESS NEWSPAPER 52 APRIL 2015 «ÚÙ∂Ù √Ú‹Δ «√ßÿ √À’≈ÓÀ∫‡Ø «¬æ’ΔÚΔ∫ √ÁΔ ¡Â∂ “È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚” ’ÀÒß‚ «Ú«◊¡≈È Á≈ ¡ßÌ ÚΔ, È∂¿∞‘ ’ÀÒß‚ ¤μ‚ «ÁμÂ≈ ‘ÀÕ¡μ‹ Ú≈Ò≈ «¬√ ËÂΔ Â∂ «¬È√≈È Á∂ ‘ØÙ √ßÌ≈Ò‰ È≈Ò ‘Δ ‘Ø «◊¡≈ √ΔÕ √Ì ÂØ∫ Í«‘Ò≈ «ÁÈ Á∂ ⁄≈ȉ ¡Â∂ ≈ Á∂ ¡ßË∂∂ Á≈ ‘Δ «◊¡≈È √ΔÕ «÷¡≈Ò ’Ø «’ ‹ÁØ∫ «’√∂ «√¡≈‰∂ È∂ ⁄ßÁ Á∂ Óμ«√¡≈ ÂØ∫ Í∞«È¡ª Âμ’ ⁄≈ȉ∂ Íμ÷ (√∞ÁΔ Íμ÷) ¡Â∂ Í∞«È¡ª ÂØ∫ Óμ«√¡≈ Á∂ ‘È∂∂ Íμ÷ (ÚÁΔ Íμ÷) ÁΔ «◊‰ÂΔ ’’∂ ’ÀÒß‚ Á≈ Ó∞μ„ Ïß«È¡ª ‘ØÚ∂◊≈ ª «¬È√≈È Á∂ ‹ΔÚÈ «Ú⁄ «’ßÈΔ «¬È’Ò≈ÏΔ ÂÏÁΔÒΔ ¡≈¬Δ ‘ج∂◊ΔÕ «¬√ «Ú⁄ ’Ø¬Δ Ùμ’ È‘Δ «’ √Ì ÂØ∫ Í«‘Ò≈ ⁄ßÁ ¡Ë≈ ’ÀÒß‚ ‘Δ ‘Ø∫Á «Ú⁄ ¡≈«¬¡≈ √ΔÕ «‹˙-«‹˙ ÓÈ∞μ÷ È∂ Âμ’Δ ’ΔÂΔ ¡Â∂ ÓΩ√Ó √ÏßËΔ ‹≈‰’≈Δ «Ú⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ª √±‹Δ ’ÀÒß‚ ‘Ø∫Á «Ú⁄ ¡≈ ◊¬∂Õ ¡μ‹ ÚΔ ⁄ßÁ ¡Ë≈«Â ’ÀÒß‚ Á≈ Ù∞μË ±Í «‘‹Δ ’ÀÒß‚, «¬√Ò≈Ó ËÓ «Ú⁄ Íz⁄μÒ ‘ÀÕ «‘ßÁ± ËÓ «Ú⁄ ⁄ßÁ √±‹Δ «Ï’zÓΔ ’ÀÒß‚ Íz⁄μÒ ‘ÀÕ Ì≈Ú∂∫ «¬‘ ’Ø¬Δ Ë≈«Ó’ «ÚÙ≈ È‘Δ ‘À «Î ÚΔ «¬√ Á≈ ËÓ È≈Ò ◊±Û≈ √ÏßË ‘ÀÕ “Today each of the major religions has its own calendar which is used to programme its religious ceremonies, and it is almost as true to say that each calendar has its religion.” (E.G.Richards, Mapping Time: The Calendar and Its History) ⁄ßÁ-√±‹Δ «Ï’zÓΔ ’ÀÒß‚:- ⁄ßÁ ËÂΔ Á∂ Á∞Ú≈Ò∂ ÿ∞ßÓÁ≈ ‘À «¬‘ ⁄μ’ BI.EC «ÁÈ «Ú⁄ Í∞≈ ’Á≈ ‘ÀÕ ⁄ßÁ Á∂ √≈Ò Á∂ CED.CG «ÁÈ ‘∞ßÁ∂ ‘ÀÕ ËÂΔ √±‹ Á∂ Á∞Ú≈Ò∂ ÿ∞ßÓÁΔ ‘À «¬√ Á≈ «¬’ ⁄μ’ CFE.BDBB«ÁÈ «Ú⁄ ͱ≈ ‘∞ßÁ≈ ‘À «¬√ ˘ ∞μÂΔ √≈Ò (Tropical year) ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ÂØ∫ √ÍμÙ‡ ‘À ’∂ ⁄ßÁ Á≈ √≈Ò √±‹Δ √≈Ò ÂØ∫ Òμ◊-Ìμ◊ AA «ÁÈ ¤Ø‡≈ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ ‘∞‰ ‹ÁØ∫ «¬’ √≈Ò «Ú⁄ AA «ÁÈ ¡Â∂ ÁØ √≈Ò≈ «Ú⁄ BB «ÁÈ, ⁄ßÁ Á≈ √≈Ò √±‹Δ √≈Ò ÂØ∫ «Í¤∂ «‘ ‹ªÁ≈ ‘À Â≈ ⁄ßÁ Á∂ √≈Ò «Ú⁄ «¬’ Ú≈˱ Ó‘ΔÈ≈ ‹ØÛ «ÁμÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¿∞√ √≈Ò ⁄ßÁ Á∂ √≈Ò Á∂ AC Ó‘ΔÈ∂ ¡Â∂ CHC/CHD «ÁÈ ‘∞ßÁ∂ ‘ÈÕ ¡‹∂‘≈ AI √≈Ò «Ú⁄ G Ú≈Δ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ «¬√ √≈Ò ÚΔ ⁄ßÁ Á∂ √≈Ò Á∂ AC Ó‘ΔÈ∂ ‘È «¬√ √≈Ò ‘≈Û Á∂ ÁØ Ó‘ΔÈ∂ ‘ÈÕ Â∂Ú∂∫ Ó‘ΔÈ∂ ˘ ÓÒ Ó≈√ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À «¬√ ”⁄ ’Ø¬Δ Ù∞Ì ’ßÓ È‘Δ ’ΔÂ≈ ‹ªÁ≈Õ «¬√ Ó‘ΔÈ∂ ‹ª «¬√ ÂØ∫ «Í¤Ø∫ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «Á‘≈Û∂ AH/AI «ÁÈ Íμ¤Û ’∂ ÓÈ≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «‹Ú∂ ◊∞± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹Δ Á≈ Íz’≈Ù «Á‘≈Û≈ ÍØ‘ √∞ÁΔ G Ó∞Â≈Ï’ «Í¤Ò∂ √≈Ò G ‹ÈÚΔ ˘ √Δ ¿∞√ ÂØ∫ ¡μ◊Ò≈ «Á‘≈Û≈ «¬√ ÂØ∫ AA «ÁÈ Í«‘Ò≈ Ì≈Ú BH Á√ßÏ ˘ √Δ «¬√ «‘√≈Ï È≈Ò Âª ‘∞‰ «¬‘ AGÁ√ßÏ ˘ ¡≈¿∞‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À Í È‘Δ∫Õ «’¿∞∫«’ «¬√ √≈Ò ⁄ßÁ Á∂ √≈Ò Á∂ AC Ó‘ΔÈ∂ ‘È «¬√ Ò¬Δ ‘∞‰ «¬‘ «Á‘≈Û≈ AF‹ÈÚΔ B@AF ˘ ¡≈Ú∂◊≈Õ ¿∞√ ÂØ∫ ¡◊Ò≈, «¬√ ÂØ∫ AA «ÁÈ Í«‘Ò≈ Ì≈Ú E‹ÈÚΔ ¡Â∂ BE Á√ßÏ B@AG ˘ ¡≈Ú∂◊≈Õ «¬√ ’ÀÒß‚ Ó∞Â≈Ï’ «¬’ «ÁÈ «Ú⁄, ⁄ßÁ Á∂ ÁØ «ÁÈ‹ª ÁØ «ÁȪ «Úμ⁄ ⁄ßÁ Á≈ «¬’ «ÁÈ, ¡’√ ‘Δ ¡≈¿∞∫Á∂ «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ «‹Ú∂ AF Ó≈⁄ ˘ ⁄ßÁ ÁΔ ⁄∂ ÚÁΔ A@ ¡Â∂ AA ÁØÚ∂∫ «¬’ «ÁÈ ‘Δ ‘È «¬√ ÂØ∫ ¿∞Ò‡ C@ ¡Â∂ CA Ó≈⁄ ˘ ÁØÚ∂∫ «ÁÈ ⁄∂ √∞ÁΔ AA ‘ØÚ∂◊ΔÕ¡‹∂‘≈ ‘ Ó‘ΔÈ∂ ÁØ-«ÂßÈ Ú≈Δ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ ‘∞‰ √Ú≈Ò ÍÀÁ≈ ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ ‹∂ ⁄ßÁ Á∂ ’ÀÒß‚ ˘ ÚΔ «÷μ⁄- ˱‘ ’∂ √±‹Δ ’ÀÒß‚ Á∂ È∂Û∂ Â∂Û∂ ‘Δ ’È≈ ÍÀ‰≈ ‘À ª «’¿∞∫ È≈ √±‹Δ ’ÀÒß‚ ‘Δ Ú «Ò¡≈ ‹≈Ú∂? √±‹Δ «Ï’zÓΔ ’ÀÒß‚:- ◊∞± ’≈Ò Ú∂Ò∂ Íz⁄μÒ ’ÀÒß‚ Á∂ √≈Ò ÁΔ ÒßÏ≈¬Δ CFE.BEHG «ÁÈ (√±‹Δ «√˪Â) √ΔÕ √≈Ò ÁΔ «¬‘ ÒßÏ≈¬Δ ∞μÂΔ √≈Ò ÁΔ ÒßÏ≈¬Δ (CFE.BDBB«ÁÈ) ÂØ∫ Òμ◊ Ìμ◊ BD «Ó߇ ÚμË ‘؉ ’≈È «¬‘ F@ √≈Ò «Í¤Ø∫ «¬’ «ÁÈ ¡μ◊∂ ‘Ø ‹ªÁ≈ √ΔÕ ÈÚßÏ AIFD ”⁄ ¡ß«ÓzÂ√ «Ú÷∂ «ÚÁÚ≈Ȫ ÁΔ «¬’μÂÂ≈ ”⁄ «¬√ ’ÀÒß‚ ”⁄ √ØË ’ΔÂΔ ◊¬ΔÕ √≈Ò ÁΔ ÒßÏ≈¬Δ CFE.BEHG «ÁÈ ÂØ∫ ÿ‡≈ ’∂ CFE.BEFC «ÁÈ’ «ÁμÂΔ ◊¬Δ Õ ‘∞‰ «¬√ ˘ «Áz’ «◊‰Â «√˪ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘ ÒßÏ≈¬Δ ÚΔ ∞μÂΔ √≈Ò ÂØ∫ Òμ◊ Ìμ◊ B@ «Ó߇ ÚμË ‘ÀÕ ‘∞‰ «¬‘ GB √≈Ò «Í¤Ø∫ ∞μÂΔ √≈Ò ÂØ∫ «¬’ «ÁÈ ¡μ◊∂ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «¬√ ’ÀÒß‚ Á∂ Ó‘ΔÈ∂ Á≈ ¡ßÌ (√ß◊≈Á) ¿∞√ «ÁÈ ‘∞ßÁ≈ ‘À ‹ÁØ∫ √±‹ «¬’ ≈ÙΔ ÂØ∫ Á±‹Δ ≈ÙΔ «Úμ⁄ ÍzÚ∂Ù ’Á≈ ‘ÀÕ Ó‘Δ«È¡ª Á∂ ¡ßÌ Á≈ «ÁÈ ¡Â∂ «ÁȪ ÁΔ «◊‰ÂΔ, ‘ √≈Ò ÏÁÒÁ∂ «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ «Ï’zÓΔ ’ÀÒß‚ Ó∞Â≈Ï’ «ÁÈ Á≈ ¡ßÌ √±‹ Á∂ ⁄ÛÈ Ú∂Ò∂ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚:- «¬‘ √±‹Δ ’ÀÒß‚ ‘ÀÕ «¬√ Á∂ √≈Ò ÁΔ ÒßÏ≈¬Δ CFE.BDBE «ÁÈ ‘ÀÕ ‹Ø ∞μÂΔ √≈Ò (CFE.BDBB«ÁÈ) Á∂ Ï‘∞ ‘Δ È∂Û∂ ‘ÀÕ ‘∞‰ «¬‘ ∞μÂΔ √≈Ò ÂØ∫ Òμ◊ Ìμ◊CC@@ √≈Ò «Í¤Ø∫ «¬’ «ÁÈ ¡μ◊∂ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ Á∂ Ó‘Δ«È¡ª Á∂ ¡ßÌ ÁΔ¡ª Â≈Δ÷ª¡Â∂ Ó‘Δ«È¡ª Á∂ «ÁȪ ÁΔ «◊‰ÂΔ, √Á≈ Ú≈√Â∂ ‘Δ Íμ’∂ ‘È «‹ÈΣª Á≈ √±‹ Á∂ ≈ÙΔ ÍzÚ∂Ù È≈Ò ’Ø¬Δ ÚΔ √ÏßË È‘Δ ‘ÀÕ È≈È’ Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ Á∂ «ÁÈ Á≈ ¡ßÌ ≈ AB Ú‹∂ ÂØ∫ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚, ’È∂‚≈ «ÈÚ≈√Δ «√μ÷ «ÚÁÚ≈È √. Í≈Ò «√ßÿ Í∞∂Ú≈Ò ‹Δ È∂ Ï‘∞ ‘Δ «Ó‘È È≈Ò Ï‰≈«¬¡≈ √Δ ¡Â∂ Òμ◊-Ìμ◊ A@ √≈Ò ÁΔ √Ø⁄ «Ú⁄≈ ÂØ∫ «Í¤Ø∫ ÙzØÓ‰Δ ’Ó∂‡Δ È∂ B@@C ”⁄ «¬‘ ’ÀÒß‚ Ò≈◊± ’ΔÂ≈ «◊¡≈ √ΔÕ Á∂√-«ÚÁ∂Ù ÁΔ¡ª √◊ß Âª È ∂ «¬√ ˘ ÷Ù∞ Δ ñ÷Ù∞ Δ ÍÚz ≈È ’ «Ò¡≈ √ΔÕ ¡⁄≈È’ ‘Δ AG ¡’Â±Ï B@@I ˘ «¬‘ ıÏ ¡≈ ◊¬Δ «’ «¬√ ’ÀÒß‚ “≈Ù‡Δ √ß √Ó≈‹” Á∂ ’«‘‰ Â∂ È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ «Ú⁄ √ØË ’ΔÂΔ ‹≈ ‘Δ ‘ÀÕ √∞fi≈˙ Á∂‰ Ú≈√Â∂ ÁØ ÓÀ∫ÏΔ ’Ó∂‡Δ ω≈ «ÁμÂΔ ◊¬Δ «‹√ ”⁄ ‘È≈Ó «√ßÿ Ë∞ßÓ≈ ¡Â∂ ¡ÚÂ≈ «√ßÿ Óμ’Û Ù≈ÓÒ √ÈÕ «¬√ ÁØ ÓÀ∫ÏΔ ’Ó∂‡Δ È∂ ⁄≈ «Á‘≈Û∂, Ù‘ΔÁΔ ◊∞± ¡‹È Á∂Ú ‹Δ, ◊∞± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹Δ Á≈ Íz’≈Ù ¡Â∂ ‹ØÂΔ ‹Ø «Á‘≈Û≈, ¡Â∂ ◊zßÊ √≈«‘Ï ˘ ◊∞ ◊μÁΔ «ÁÚ√, ⁄ßÁ- √±‹Δ «Ï’zÓΔ ’ÀÒß‚ Ì≈Ú ÚÁΔ-√∞ÁΔ Ó∞Â≈Ï’ ÓÈ≈¿∞‰ ¡Â∂ Ó‘ΔÈ∂ Á∂ ¡ßÌ ÁΔ Â≈Δ÷ (√ß◊≈Á) ˘ √±‹ Á∂ ≈ÙΔ ÍzÚ∂Ù ÁΔ Â≈Δ÷ È≈Ò ÈμÊΔ ’È ÁΔ «√¯≈«Ù ’ «ÁμÂΔÕ ÙzØÓ‰Δ ’Ó∂‡Δ ÚμÒØ∫ B@A@ ”⁄ √Ø«Ë¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ’ÀÒß‚ :- Ó≈⁄ B@A@ «Ú⁄ ÙzØÓ‰Δ ’Ó∂‡Δ ÚμÒØ∫ ‹≈Δ ’ΔÂ∂ ◊¬∂ ’ÀÒß‚ Á≈ È≈Ó È≈È’Ù≈‘Δ, √≈Ò ÁΔ ÒßÏ≈¬Δ CFE.BEFG «ÁÈ, «‹√ Ó∞Â≈Ï’ ‘∞‰ «¬‘ √≈Ò ÓΩ√ÓΔ √≈Ò ÂØ∫ GB √≈Ò «Í¤Ø∫ «¬’ «ÁÈ ¡μ◊∂ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ Ó‘ΔÈ∂ Á≈ ¡ßÌ √±‹ Á∂ ÈÚΔ∫ ≈ÙΔ ”⁄ ÍzÚ∂Ù È≈Ò, «‹√ ’≈È ‘ √≈Ò ÁØ-«ÂßÈ √ß◊≈Áª¡Â∂ Ó‘Δ«È¡ª Á∂ «ÁȪ ÁΔ «◊‰ÂΔ ÏÁÒ ‹ªÁΔ ‘ÈÕ ’∞fi «Á‘≈Û∂ ⁄ßÁ-√±‹Δ «Ï’zÓΔ ’ÀÒß‚ Ó∞Â≈Ï’, ’∞fi «Á‘≈Û∂ √±‹Δ «Ï’zÓΔ ’ÀÒß‚ Ó∞Â≈Ï’ ¡Â∂ ’∞fi «Á‘≈Û∂ √Δ: ¬Δ: ’ÀÒß‚ Ó∞Â≈Ï’ ‘ÈÕ Ï‘∞Â∂ «Á‘≈«Û¡ª ÁΔ¡ª ¡ß◊∂‹Δ Â≈Δ÷ª ª È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ Ú≈ÒΔ¡≈ ‘Δ μ÷ Ò¬Δ¡ª ‘È Í Ó‘ΔÈ∂ Á≈ ¡ßÌ √±‹ Á∂ ÈÚΔ ≈ÙΔ ”⁄ ÍzÚ∂Ù ’È È≈Ò ÈμÊΔ ‘؉ ’≈È «¬«Â‘≈«√’ «Á‘≈«Û¡ª ÁΔ¡ª Â≈Δ÷ª «¬’ «ÁÈ ¡μ◊Û-«Íμ¤Û ‘Ø ‹≈ÁΔ¡ª ‘ÈÕ «‹Ú∂ ÙzØÓ‰Δ ’Ó∂‡Δ ÚμÒØ∫ ‹≈Δ ’ΔÂ∂ √ßÓ EDF (B@AD-AE) Á∂ ’ÀÒß‚ ”⁄, ◊∞± Â∂◊ Ï‘≈Á ‹Δ Á∂ Ù‘ΔÁΔ «Á‘≈Û∂ ÁΔ Â≈Δ÷ BD ÈÚßÏ Á≈ Á‹ √Δ «‹√ Ó∞Â≈Ï’ «¬‘ I Óμÿ ωÁΔ ‘À ‹ÁØ∫ «’ «¬«Â‘≈√’ ÂΩ Â∂ «¬‘ Â≈Δ÷ AA Óμÿ‘ÀÕ ÁØ ÓÀ∫ÏΔ ’Ó∂‡Δ (Ë∞ßÓ≈ ¡Â∂ Óμ’Û) Á∂ È≈Ó Â∂ ‘Δ «¬√ ˘ Ë∞Óμ’ÛÙ≈‘Δ ’ÀÒß‚ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Â≈˜≈ ÿ‡È≈Úª ’Δ ∞÷ ¡÷«Â¡≈ ’ÁΔ¡ª ‘È «¬‘ ª ¡‹∂ √Ó∂ Á∂ ◊Ì «Úμ⁄ ‘Δ ‘À Í I Ó≈⁄ ÁΔ ÓΔ«‡ß◊ ÂØ∫ «¬’ ◊μÒ Âª √ÍμÙ‡ ‘Ø ◊¬Δ ‘À «’ ¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï, ÙzØÓ‰Δ ’Ó∂‡Δ ¡Â∂ ≈Ù‡Δ √ß √Ó≈‹ È∂ «Ò÷ÂΔ ÂΩ Â∂ «¬‘ ÓßÈ «Ò¡≈ ‘À «’ «¬ÈΣª ÚμÒØ∫ Á√ßÏ B@@I «Úμ⁄ ’ΔÂ≈ «◊¡≈ ÎÀ√Ò≈ ◊Ò √ΔÕ A ⁄∂ ٫È⁄Ú≈ ˘ ‹≈Δ ’ΔÂ∂ ◊¬∂ ⁄ßÁ √±‹Δ «Ï’zÓΔ ’ÀÒß‚, «‹√ Ï≈∂ «’‘≈ «◊¡≈ ‘À «’ «¬‘ ¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï Á∂ ¡≈Á∂Ù Ó∞Â≈Ï’ ◊∞Ï≈‰Δ ¡Â∂ «¬Â‘≈√ ˘ Ó∞÷ μ÷ ’∂ ¤≈«Í¡≈ «◊¡≈ ‘À, Á≈ È≈Ó Âª Ì≈Ú∂∫ È≈È’Ù≈‘Δ ‘Δ μ«÷¡≈ «◊¡≈ ‘À Í «¬«Â‘≈«√’ «Á‘≈«Û¡ª ÁΔ Â≈Δ÷ª «Ú⁄ «¬’ ÈÚΔ∫ «’√Ó Á≈ ‘Δ ÌßÏÒ̱√≈ ÍÀÁ≈ ’ «ÁμÂ≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ ⁄ßÁ Á∂ ’ÀÒß‚ ÁΔ¡ª Â≈Δ÷ª ˘ «¬√ √≈Ò Á∂ Íz«ÚÙ«‡¡ª «Ú⁄ ÏÁÒ «ÁμÂ≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ «‹Ú∂ «’ ◊∞◊μÁΔ ◊∞± ¡ß◊Á Á∂Ú ‹Δ AF ¡μ√± Á‹ ‘ÀÕ ¡√Δ∫ ÍzØ ¡È∞≈◊ «√ßÿ ˘, «‹√ È∂ «Ò«÷¡≈ √Δ, the date of succession of Guru Angad is fixed AHth September, not to be found in any source” Í∞줉≈ ⁄≈‘∞ßÁ∂ ‘ª «’ ‘∞‰ Áμ√Ø ¿∞ÍzØ’Â Â≈Δ÷ Á∞ÈΔ¡ª ÁΔ «’√ «’Â≈Ï «Ú⁄ Á‹ ‘À? ‹ÁØ∫ «’ Â∞‘≈˘ ˘ D ¡μ√±/ AH √ÂßÏ Á∂ Ú√ΔÒ∂ «Ú÷≈¬∂ ‹≈ ⁄∞’∂ ‘ÈÕ Ù‘ΔÁΔ ◊∞± Â∂◊ Ï‘≈Á ‹Δ A ÍØ‘ ¡Â∂ Íz’≈Ù ◊∞± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹Δ C Ó≈ÿ «’√ «¬«Â‘≈√ Ú√ΔÒ∂ «Úμ⁄ Á‹ ‘È? «Í¤Ò∂ ’¬Δ √≈Òª ÂØ∫ «‡ß‚ ”⁄ ’≈È≈ Í≈¬Δ ÏÀ·∂,¡≈ͱ ω∂ Ó‘ªÍ∞÷ª ˘ ÚΔ Í∞줉≈ ⁄≈‘∞ßÁ∂ ‘ª «’ ‘∞‰ Â∞√Δ∫ B@ ⁄∂ ˘ ◊∞± Â∂◊ Ï‘≈Á ‹Δ ÁΔ ◊∞◊μÁΔ ¡Â∂ ◊∞± ‘««’zÙÈ ‹Δ Á∂ ‹ØÂΔ ‹Ø √Ó≈¿∞‰ ÁΔ ¡Á≈√ «’Ú∂∫ ’Ø◊∂? AI ’μÂ’ ˘ ÚΔ ÁØ ◊∞Í∞Ï, ‹ØÂΔ ‹Ø ◊∞± ‘«≈¬∂ ‹Δ ¡Â∂ ◊∞◊μÁΔ ‘««’zÙÈ ‹Δ «¬’Ø «ÁÈ ‘Δ ‘ÈÕ √ߪ ÁΔ Ô±ÈΔ¡È˘ ‘∞‰ «¬‘ ÚΔ Áμ√‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À «’ Â∞√Δ∫ Â≈ ’«‘ßÁ∂ √Δ «’ ◊∞± √≈«‘Ï Ú≈Ò≈ ’ÀÒß‚ «’Ú∂∫ ¤μ‚ √’Á∂ ‘ªÕ ‘∞‰ ª¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï Á∂ ¡≈Á∂Ù Ó∞Â≈Ï’ ÙzØÓ‰Δ ’Ó∂‡Δ ’ÀÒß‚ ª AIFD «Úμ⁄ «‘ßÁ± «ÚÁÚ≈Ȫ ÚμÒØ∫ ω≈«¬¡≈ «◊¡≈ √ΔÕ ÈÚ∂ ω∂ ’ÀÒß‚ ˘ ª ‘∞‰ ¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï ÚμÒØ∫ ÚΔ Ó≈ÈÂ≈ «ÓÒ ⁄∞μ’Δ ‘ÀÕ ’Δ ‘∞‰ Â∞√Δ∫ «¬√ ’ÀÒß‚ ˘ μÁ ’Ø◊∂ ‹ª Ì≈‰≈ ÓßÈ ÒÚØ◊∂? ‘∞‰ ‹ÁØ∫ Íß‹ «√ßÿ √≈«‘Ï≈È ÚμÒØ∫ I Ó≈⁄ ˘, ’ÀÒß‚ «ÚÚ≈Á ˘ √∞Òfi≈¿∞‰ Ò¬Δ «¬’ ’Ó∂‡Δ ◊·È ’’∂AF Á√ßÏ Â≈¬Δ «Í؇ Á∂‰ Ò¬Δ ‘∞’Ó ’ «ÁμÂ≈ «◊¡≈ √Δ Âª «¬’ ÈÚª ’ÀÒß‚ ω≈ ’∂ «¬√ √Óμ«√¡≈ ˘ ‘Ø ¿∞Òfi≈¿∞‰ ÁΔ ’Δ ÒØÛ √Δ? ’Δ «¬√ √≈Ò ÚΔ Ë∞Óμ’ÛÙ≈‘Δ ’ÀÒß‚ È≈Ò ’ßÓ È‘Δ √Δ ⁄Ò≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈? Á±‹∂ Í≈√∂, ‹ÁØ∫ ‘∞‰ ¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï ÚμÒØ∫«¬‘ «’‘≈ «◊¡≈ ‘À «’ ÙzØÓ‰Δ ’Ó∂‡Δ È∂ ¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï Á∂ ¡≈Á∂Ù ¡È∞√≈ ◊∞Ï≈‰Δ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√ ˘ Ó∞÷ μ÷’∂ «¬‘ ’ÀÒß‚ ω≈«¬¡≈ ‘À ª √Ú≈Ò ÍÀÁ≈ ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ I Â≈Δ÷ ˘ ω≈¬Δ ◊¬Δ AH ÓÀ∫ÏΔ ’Ó∂‡Δ ÁΔ ’Δ ÒØÛ ‘À? ’Δ ¿∞‘ ’Ó∂‡Δ ◊∞Ï≈‰Δ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√ ÂØ∫ Ï≈‘ ‹≈ ’∂ ’ÀÒß‚ ω≈ √’ÁΔ ‘À? ‹∂ È‘Δ, ª Î∂ ’Ó∂‡Δ ÁΔ ÒØÛ «’¿∞∫? ¿∞√ ’Ó∂‡Δ ˘ ª ‘∞‰ Ìß◊ ’ Á∂‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ «’¿∞∫«’ ◊∞Ï≈‰Δ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√ ˘ Ó∞÷ μ÷’∂ ª ÙzØÓ‰Δ ◊∞ÁÚ≈≈ ÍzÏßË’ ’Ó∂‡Δ ÚμÒØ∫ ’ÀÒß‚ ω≈«¬¡≈ ‹≈ ⁄∞’≈ ‘À! ÷≈Ò√≈ ‹Δ ‹≈◊Ø! ’Δ ¡√Δ∫ «√Î „≈‚Δ¡ª ÂØ∫ «¬«Â‘≈√ √∞‰’∂ ̱ ’≈Ò Ï≈∂ ‘Δ √Ø⁄Á∂/ͤÂ≈¿∞∫Á∂ ‘ª◊∂? ¡√Δ∫ ÚÂÈ≈Ó ¡Â∂ Ì«Úμ÷ Ï≈∂ «Î’ÓßÁ «’¿∞∫ È‘Δ ‘∞ßÁ∂? ‹ª √Ø⁄Ø, ’Δ ¡√Δ∫ Î˜Δ ≈ÙΔ¡ª ˘ Ó∞÷ μ÷ ’∂ ω≈¬∂ ’ÀÒß‚ ˘ Óßȉ≈ ‘À ‹ª «¬√ ËÂΔ Â∂, ¡’≈Ò Í∞÷ Á∂ ‘∞’Ó «Úμ⁄ ωÁΔ¡ª/ÏÁÒÁΔ¡ª ∞μÂ≈ ˘ Ó∞÷ μ÷ ’∂ ω≈¬∂ ’ÀÒß‚ ˘ ¡ÍÈ≈¿∞‰≈ ‘À? ÙzØÓ‰Δ ’Ó∂‡Δ ÚμÒØ∫ ‹≈Δ ’ΔÂ∂ ◊¬∂ √ßÓ EDG Á∂ ’ÀÒß‚ «Ú⁄ ‘ØÒ≈ Ó‘μÒ≈ È‘Δ ¡≈Ú∂◊≈Õ ¡◊Ò∂ √≈Ò Ì≈Ú √ßÓ EDH «Ú⁄ «‹Ê∂ ‘ØÒ≈ Ó‘μÒ≈ ÁØ Ú≈Δ ¡≈Ú∂◊≈ ¿∞Ê∂ ‘Δ √≈∂ ◊∞Í∞Ϫ ÁΔ¡ª Â≈Δ÷ª ÚΔ ÏÁÒ ‹≈‰◊Δ¡ªÕ «¬√ √≈Ò ⁄Â∂ , Ú√À ≈÷ ¡Â ∂ ‹·∂ «Úμ⁄ ¡≈¿‰∞ Ú≈Ò∂ «Á‘≈Û∂ AH/AI «ÁÈ Í¤Û ’∂ ¡Â∂ √≈Ú‰ ÂØ∫ Îμ◊‰ «Ú⁄ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «Á‘≈Û∂ AA «ÁÈ Í«‘Ò≈ ¡≈¿∞‰◊∂Õ ¡μ‹ «√μ÷ ’ΩÓ Á∞ÈΔ¡ª Ì «Úμ⁄ ÎÀÒ ⁄∞μ’Δ ‘ÀÕ ’Δ √≈˘ ¡‹∂‘∂ ’ÀÒß‚ ÁΔ ÒØÛ È‘Δ «‹√ «Úμ⁄ √≈‚∂ «¬«Â‘≈√’ «Á‘≈«Û¡ª ÁΔ¡ª Â≈Δ÷ª √Á≈ Ú≈√Â∂ ‘Δ Íμ’Δ¡ª ‘؉‹ª ‘ √≈Ò Í߂ª ÚμÒØ∫ ω≈¬Δ¡ª ‹ßÂΔ¡ª ‘Δ ¿∞‚Δ’‰Δ¡ª ‘È? -√Ú‹Δ «√ßÿ √À’≈ÓÀ∫‡Ø √ØË∂ ‘ج∂ È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ò◊≈Â≈ Áπ«⁄ºÂΔ ”⁄ ‘À «√º÷ ‹◊ È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ «ÚÚ≈Á ˘ ‘ºÒ ’È Ò¬Δ Í≥‹ «√≥ÿ √≈«‘Ï≈È ÚÒØ∫ «¬’ ’Ó∂‡Δ Á≈ ◊·È ’È Ó◊Ø∫ «¬’ ÚΣ∂ Ò¬Δ ÈÚª ’ÀÒß‚ ‹≈Δ ’ΔÂ≈ «◊¡≈ ‘À, «‹√ È≈Ò ÓπÛ «√º÷ Í≥Ê «Ú⁄ ’ÀÒß‚ √Ï≥ËΔ «ÚÚ≈Á ÍÀÁ≈ ‘Ø «◊¡≈ ‘À ¡Â∂ √«ÊÂΔ Í«‘Òª Úª◊ ‘Δ «‹™ ÁΔ «Â™ ω ◊¬Δ ‘ÀÕ È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ ¡ÍÀÒ B@@C «Ú⁄ ‹≈Δ ‘Ø«¬¡≈ √ΔÕ ¿∞√ Ú∂Ò∂ √≥ √Ó≈‹ ¡Â∂ ÁØ Âıª ˘ ¤º‚ ’∂ √Óπº⁄Δ ’ΩÓ È∂ «¬√ ˘ ¡Í‰≈ «Ò¡≈ √Δ, «‹√ ’≈È «¬√ ˘ Úº‚∂ ÍºË “Â∂ Ó≈ÈÂ≈ «ÓÒ ◊¬Δ √ΔÕ √’≈ª ÚÒØ∫ ÚΔ «¬√∂ ’ÀÒß‚ ¡È∞√≈ «√º÷ ◊∞ÍπÏ Â∂ «ÁÈ «Â¿∞‘≈ ÁΔ¡ª ¤∞º‡Δ¡ª ’ÀÒß‚ª «Ú⁄ Ù≈ÓÒ ’ΔÂΔ¡ª ◊¬Δ¡ª √ÈÕ Á∂Ù «ÚÁ∂Ù «Ú⁄ «¬√∂ ’ÀÒß‚ ¡È∞√≈ ◊∞ÍπÏ ÓÈ≈¬∂ ‹≈‰ Òº◊ ͬ∂ √ÈÕ ¿∞√ Ú∂Ò∂ Í≥‹≈Ï «Ú⁄ «√Î √≥ √Ó≈‹ √≥ÍÁ≈ ÚÒØ∫ ‘Δ «¬√ Á≈ «ÚØË ’ΔÂ≈ «◊¡≈ √Δ Ò∂«’È ¿∞√ Ú∂Ò∂ ’ÀÒß‚ «Ú⁄ÒΔ¡ª ◊∞ÍπÏ ÁΔ¡ª ÂΔ’ª √Ï≥ËΔ ’Ø¬Δ Áπ«⁄ºÂΔ È‘Δ∫ √ΔÕ Ó»Ò È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ «Ú⁄ «Â≥È ◊∞ÍπϪ ˘ ¤º‚ ’∂ Ï≈’Δ √≈∂ ◊∞ÍπϪ ÁΔ¡ª ÂΔ’ª ͺ’Δ¡ª «ÈË≈«Â ’ «ÁºÂΔ¡ª ◊¬Δ¡ª √ÈÕ «‹ÈΣª «Â≥È ◊∞ÍπϪ ˘ ¤º«‚¡≈ «◊¡≈ √Δ, ¿∞ÈΣª «Ú⁄ ‘ØÒ≈ Ó‘ºÒ≈, ÁΔÚ≈ÒΔ Â∂ Ï≥ÁΔ ¤ØÛ ¡Â∂ √zΔ ◊∞» È≈È’ Á∂Ú ‹Δ Á≈ Íz’≈Ù ÍπÏ Ù≈ÓÒ √ΔÕ «¬‘ ’ÀÒß‚ «¬√ Ò¬Δ Ï‰≈¿∞‰ ÁΔ ÒØÛ Í¬Δ √Δ «’¿∞∫«’ Á∂Ù «ÚÁ∂Ù «Ú⁄ «‘≥Á∂ «√º÷ª ÁΔ Ó≥◊ √Δ «’ ◊∞ÍπÏ ‘ √≈Ò «¬’ ÂΔ’ “Â∂ ‘Δ ¡≈¿∞‰∂ ⁄≈‘ΔÁ∂ ‘ÈÕ «Ï’ÓΔ ’ÀÒß‚, ‹Ø «’ ⁄≥ÁÓ≈ ÁΔ ⁄≈Ò Á∂ «√˪ “Â∂ ¡Ë≈«Â ‘À, «Ú⁄ «¬’ √≈Ò «Ú⁄ CED ‹ª CEE «ÁÈ ‘∞≥Á∂ ‘È, ‹Ø «’ ÓΩ‹»Á≈ ⁄Òß ’ÀÒß‚ √≈Ò È≈ÒØ∫ A@ «ÁÈ ¤Ø‡≈ ‘∞≥Á≈ ‘ÀÕ «¬√∂ ’≈È ◊∞ÍπϪ ÁΔ¡ª ÂΔ’ª ÚΔ ¡º◊∂ «Íº¤∂ ÏÁÒÁΔ¡ª «‘Á≥ Δ¡ª ‘ÈÕ «¬√ ∂ ’≈È ‘Δ ’¬Δ Ú≈ ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ ‹Δ Á≈ Íz’≈Ù ÍπÏ √≈Ò «Ú⁄ ’Á∂ ÁØ Ú≈ ¡Â∂ ’Á∂ «¬’ Ú≈ ÚΔ È‘Δ∫ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ Í B@A@ «Úº⁄ Ú؇ ÏÀ∫’ ˘ ¡≈Ë≈ ω≈¿∞∫Á∂ ‘ج∂ √≥ √Ó≈‹ Á∂ ÍzÌ≈Ú ‘∂· «¬√ È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ «Ú⁄ √ØË ’ «ÁºÂΔ ◊¬Δ ¡Â∂ ’ÀÒß‚ ˘ È≈È’Ù≈‘Δ ¡Â∂ «Ï’ÓΔ ’ÀÒß‚ Á≈ Ò∂Úª ’’∂ «ÓÒ◊ØÌ≈ ’ÀÒß‚ ω≈ «ÁÂ≈ «◊¡≈Õ «¬√ √ØË∂ ‘ج∂ ’ÀÒß‚ «Ú⁄ ◊∞ÍπϪ ÁΔ¡ª ’∞fi ÂΔ’ª ͺ’Δ¡ª √È ¡Â∂ ’∞fi ‘ ÚΣ∂ ÏÁÒÁΔ¡ª √È, «‹√ ’≈È «√º÷ ‹◊ «Ú⁄ Áπ«⁄ºÂΔ Ú≈ÒΔ √«ÊÂΔ ÍÀÁ≈ ‘Ø ◊¬ΔÕ ¿∞√ Ú∂Ò∂ √zΔ ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ ‹Δ Á∂ Íz’≈Ù ÍπÏ, √zΔ ◊∞» ¡‹È Á∂Ú ‹Δ Á∂ Ù‘ΔÁΔ «ÁÚ√, ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï ÁΔ ◊∞Â≈◊ºÁΔ «ÁÚ√ ¡≈«Á ÁΔ¡ª ÂΔ’ª ÏÁÒ «ÁºÂΔ¡ª ◊¬Δ¡ª √È ¡Â∂ «¬ÈΣª ˘ «Ï’ÓΔ ’ÀÒß‚ È≈Ò ‹ØÛ «ÁºÂ≈ √Δ, «‹√ ’≈È ’∞fi ‹Ê∂Ï≥ÁΔ¡ª ÚÒØ∫ √ØË∂ ‘ج∂ ’ÀÒß‚ ˘ ºÁ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ «¬ÈΣª ‹Ê∂Ï≥ÁΔ¡ª È∂ Ó»Ò È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ ˘ ‘Δ Ò≈◊» º«÷¡≈Õ «¬‘Δ ’≈È √Δ «’ ◊∞ÍπÏ ÁØ-ÁØ Ú≈ Úº÷ Úº÷ ÂΔ’ª ”Â∂ ÓÈ≈¬∂ ‹≈ ‘∂ √È, «‹√ ’≈È «√º÷ ‹◊ «Ú⁄ Ì≥ÏÒ̱√∂ Ú≈ÒΔ √«ÊÂΔ Ï‰Δ ‘Ø¬Δ √ΔÕ ’ÀÒß‚ Á∂ ’≈È √Óπº⁄≈ «√º÷ ‹◊ ÁØ «Ëª «Ú⁄ Ú≥«‚¡≈ «◊¡≈ √Δ ¡Â∂ «¬√ È≈Ò ¡≈Í√Δ ¬∂’Â≈ ÷Â∂ «Ú⁄ √ΔÕ Ò◊Í◊ Í≥‹ ÚΣ∂ Ó◊Ø∫ B@AE «Úº⁄ ’ÀÒß‚ Ó≈ÓÒ∂ ˘ «Ú⁄≈È Ò¬Δ ¿∞Í≈Ò≈ Ù∞» ‘Ø«¬¡≈ ‘À Í «¬√ Ú≈ ÚΔ ‹≈Δ ’ΔÂ∂ ◊¬∂ ÈÚ∂∫ ’ÀÒß‚ ’≈È «√º÷ ‹◊ Á≈ Úº‚≈ «‘º√≈ «¬√ Á∂ «ÚØË «Ú⁄ ¿∞· ÷ÛΣ≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À ¡Â∂ ÓπÛ Í«‘Òª Ú≈ÒΔ √«ÊÂΔ Ï‰ ◊¬Δ ‘ÀÕ Í≥‹ «√≥ÿ √≈«‘Ï≈È ÚÒØ∫ ’ÀÒß‚ «ÚÚ≈Á ‘ºÒ ‘؉ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘Δ ¡≈͉∂ ÍºË “Â∂ «¬’ √≈Ò Ò¬Δ «Ï’ÓΔ »ÍΔ ’ÀÒß‚ Ò≈◊» ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ‘À, «‹√ Á≈ «√º÷ ‹◊ Á∂ Úº‚∂ «‘º√∂ ÚÒØ∫ «ÚØË ’ΔÂ≈ ‹≈ «‘≈ ‘À ¡Â∂ «ÚØË ’È Ú≈«Ò¡ª È∂ ¡≈«÷¡≈ «’ ¿∞‘ Ó»Ò È≈È’Ù≈‘Δ ’ÀÒß‚ ˘ ‘Δ Ò≈◊» º÷‰◊∂, «‹√ ’≈È «¬√ ÚΣ∂ ÚΔ ◊∞ÍπÏ Í«‘Òª Úª◊ ‘Δ ÁØ-ÁØ Ú≈ Úº÷-Úº÷ ÂΔ’ª ”Â∂ ÓÈ≈¬∂ ‹≈‰◊∂Õ «¬√ È≈Ò √«ÊÂΔ Í«‘Òª Úª◊ ‘Δ Áπ«⁄ºÂΔ Â∂ Ì≥ÏÒ̱√∂ Ú≈ÒΔ Ï‰Δ ‘∂◊ΔÕ
punjabexpress042015
To see the actual publication please follow the link above