ਸਕਾਟਲੈਂਡ: ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵਾਪਸ ਭਾਰਤ ਭੇਜਣ ਲਈ ਗਲਾਸਗੋ ਲਾਈਫ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਨੇ ਕੀਤੀ ਪਹਿਲ

ਗਲਾਸਗੋ (ਮਨਦੀਪ ਖੁਰਮੀ ਹਿੰਮਤਪੁਰਾ)- ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਪੁਰਦਗੀ ਕਰਨ ਦੀ ਗਲਾਸਗੋ ਲਾਈਫ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਨੇ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਯੂਕੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ‘ਲਿਆਂਦੀਆਂ’ ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤਾਂ ਮੁੜ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦਾ ਕਦਮ ਉਠਾਇਆ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਕਾਰਜ ਲਈ ਗਲਾਸਗੋ ਲਾਈਫ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮਜ਼ ਨੇ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਗਲਾਸਗੋ ਲਾਈਫ ਇੱਕ ਚੈਰਿਟੀ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੇਲਵਿੰਗਰੋਵ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਅਤੇ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਅੱਜ ਸੱਤ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਮਲਕੀਅਤ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪਤਵੰਤਿਆਂ ਦਾ ਭਰਵਾਂ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਡੈਲੀਗੇਟਾਂ ਨੂੰ ਗਲਾਸਗੋ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਰਿਸੋਰਸ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਫ਼ਦ ਵਿੱਚ ਸੁਜੀਤ ਘੋਸ਼, ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਲੰਡਨ, ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸੁਖੀਜਾ ਫਸਟ ਸੈਕਟਰੀ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਲੰਡਨ ਅਤੇ ਬਿਜੇ ਸੇਲਵਾਰਾਜ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੌਂਸਲੇਟ ਜਨਰਲ, ਐਡਿਨਬਰਗ ਦੇ ਕੌਂਸਲ ਜਨਰਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਦੀ ਰਸਮ ਗਲਾਸਗੋ ਸਿਟੀ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੀ ਸਿਟੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਅਤੇ ਚੇਏਨ ਨਦੀ ਅਤੇ ਪਾਈਨ ਰਿਜ ਲਕੋਟਾ ਆਦਿ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨੂੰ 51 ਵਸਤੂਆਂ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕ੍ਰਾਸ-ਪਾਰਟੀ ਵਰਕਿੰਗ ਗਰੁੱਪ ਫਾਰ ਰੀਪੇਟ੍ਰੀਏਸ਼ਨ ਐਂਡ ਸਪੋਲੀਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ। ਗਲਾਸਗੋ ਲਾਈਫ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਜਨਵਰੀ 2021 ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਇੰਡੋ-ਫ਼ਾਰਸੀ ਤੁਲਵਾਰ (ਤਲਵਾਰ) ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ 14ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹਨਾਂ ਵਸਤਾਂ ਵਿੱਚ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਉੱਕਰਿਆ ਪੱਥਰ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਛੇ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੱਤਵੀਂ ਨੂੰ ਮਾਲਕ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸੱਤ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਗਲਾਸਗੋ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਜੋਂ ਮਿਲੀਆਂ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।